یهودیت
یهودیت
چیکده :
یهودیت ، دینی است توحیدی که تاریخی 4000 ساله دارد و بر اساس کتاب مقدس عبری ، وحی در کوه سینا و شریعت موسی شکل گرفت. 12 سبط بنی اسرائیل پس از حمله آشوریان و نبو کد نصر (بخت نصر) همه از بین رفتند و تنها سبط یهودا باقی ماند ، از این رو پس از جلای بابل به قوم یهود تغییر نام یافت . دو بار آوارگی به مصر و بابل و دو بار تشکیل حکومت در عصر کاهنان و مکابیان ، از مهم ترین حوادث قبل از میلاد مسیح (ع) است. تخریب دوم معبد سلیمان (ع) در سال 70 میلادی سبب آوارگی آنان برای بار سوم شد و از آن پس به مدت 20 قرن یهودیان منتظر ظهور مسیحا (ماشیح ) هستند. تشکیل دولتی در فلسطین در سال 1948 سبب جدایی دو تفکر صهیونیسم دینی و صهیونیسم سیاسی در این قوم شد. این کتاب پس از بررسی تاریخ یهود، به بررسی کتاب مقدس (تنخ) ، تلمود ، قبالا ، شریعت و مراسم یهودی می پردازد.
توضیح :
در این کتاب که در 14 درس و به درخواست گروه ادیان و مذاهب جامعه المصطفی العالیمه و به عنوان متن درسی دوره کارشناسی به تدوین درآمده، ابتدا تاریخ یهودیت در 8 درس بررسی میشود و از عبرانیان تا آبای اولیه و حضرت موسی و تا عصر داوران و پادشاهان و نیز دوران جلای بابل و حکومت کاهنان تا هلنیسم و قرون وسطی و قرن اخیر همه مورد مطالعه قرار میگیرد. 6 درس بعدی نیز به مباحثی چون معرفی کتاب مقدس یهودیان (تنخ)،فرقه ها، شریعت و فقه، شعایر یهودی و آموزه های دینی یهودیت میپردازد.
این کتاب ابتدا به مدت حدود 5 سال به عنوان جزوه درسی در این مرکز تدریس شده و پس از جمع آوری و اعمال اصلاحات علمی ارائه شده توسط اساتید فن، ویراست جدید آن به صورت کتاب درسی تدوین و نگارش یافته و ازین نظر میتوان آن را کتابی متقن دراین باره برشمرد. لازم به ذکر است که مولف خود نه تنها دراین زمینه تخصص دارد حتی بسیاری از موضوعات را نزد اساتید یهودی خود تلمذ نموده که این خود بر غنای مطالب کتاب میافزاید به ویژه آنکه این کتاب پس از نگارش توسط برخی از اساتید یهودی مولف مورد تایید قرار گرفته است. فهرست کتاب مبین مطالب ارائه شده در آن است.
فهرست :
فهرست
مقدمه ...............................................................................................................................13
سخنی با استادان محترم ..........................................................................................................14
سخنی با فراگیران عزیز ........................................................................................................15
1. عبرانیان .....................................................................................................................17
1. معرفی عبرانیان .............................................................................................18
2. عقاید عبرانیان ................................................................................................18
3. وجه تسمیه عبرانیان ........................................................................................21
2. از ابراهیم تا موسی ..........................................................................................................23
1. ابراهیم .........................................................................................................23
2. اسحاق و اسماعیل .............................................................................................26
3. یعقوب و بنی اسرائیل ..........................................................................................28
3. حضرت موسی ...................................................................................................................33
1. تولد و رشد موسی ..............................................................................................34
2. بعثت، معجزات نجات بنی اسرائیل ...........................................................................35
3. حوادث صحرای سینا تا وفات موسی .........................................................................37
4. تاریخ یهود (1) .....................................................................................................................43
1. عصر داروان (قضات) .........................................................................................43
2. عصر پادشاهان ...................................................................................................47
الف) حکومت شائول (طالوت) ................................................................................47
ب) حکومت داوود ................................................................................................49
ج) حکومت سلیمان ...............................................................................................49
5. تاریخ یهود (2) ....................................................................................................................55
1. عصر پس از سلیمان تا جلای بابل ...........................................................................55
2. نقش انبیای بنی اسرائیل پیش و پس از جلای بابل .........................................................58
3. تأثیر دین زرتشت بر دین یهود ..................................................................................60
4. پیدایش کنیسه ......................................................................................................61
5. بازگشت به اورشلیم، بازسازی معبد و حکومت کاهنان....................................................62
انجمن کبیر یا سنهدرین ...........................................................................................66
6. تاریخ یهود (3) ....................................................................................................................69
1. حکومت یونانیان و تأثیر فرهنگ هلنیزم بر یهود ..........................................................70
2. استقلال یهودا و حکومت مکابیان .............................................................................72
3. نزاع های فرقه ای و حکومت رومیان ........................................................................73
4. تخریب معبد و آوارگی بزرگ (گالوت) ....................................................................75
5. رشد اندیشه ظهور مسیحا ........................................................................................78
7. تاریخ یهود (4) ....................................................................................................................83
1. اوضاع یهودیان پس از آوارگی تا آغاز قرون وسطا ....................................................84
الف) وضعیت یهودیان در امپراطوری در ایران ..........................................................84
ب) وضعیت یهودیان در امپراطوری در روم ..............................................................85
2. اوضاع یهودیان در قرون وسطا .............................................................................87
الف) وضعیت یهودیان در ممالک مسیحی ..................................................................87
ب) وضعیت یهودیان در ممالک اسلامی ....................................................................90
وضعیت یهودیان در اسپانیا (اندلس) .........................................................................92
8. تاریخ یهود (5) ....................................................................................................................95
1. اوضاع یهودیان از رنسانس تا عصر روشنگری .........................................................96
الف) وضعیت یهودیان در دوره رنسانس ....................................................................96
ب) پروتستانتیزم مسیحی و تأثیر آن بر وضعیت یهودیان ................................................97
ج) وضعیت یهودیان در قرون شانزدهم و هفدهم میلادی .................................................98
2. یهود در قرن هجدهم .............................................................................................100
الف) حسیدیم ........................................................................................................101
ب) هسکالا (روشنگری) ........................................................................................103
3. یهود در عصر جدید ...............................................................................................105
الف) اصلاح طلبان ..................................................................................................105
ب) یهودیّت ارتدکس ................................................................................................107
ج) یهودیّت محافظه کار ...........................................................................................108
د) صهونیسم و تأسیس دولت اسرائیل ..........................................................................108
9. کتاب مقدس یهود .................................................................................................................113
1. معرفی اجمالی تنخ (کتاب مقدس یهودیان) .................................................................114
2. محتوا تنخ (کتاب مقدس یهودیان) .............................................................................117
3. کتاب مقدس و رویکرد انتقادی .................................................................................124
الف) دیدگاه سنّتی ..................................................................................................126
ب) نقد قدیم .........................................................................................................126
ج) نقد جدید .......................................................................................................131
4. اپرکریفای عهد عتیق .............................................................................................133
10. تلمود و قبّالا .......................................................................................................................137
1. تلمود ................................................................................................................137
2. هلاخا و آگادا .......................................................................................................142
3. محتوای تلمود ........................................................................................................143
الف) ابعاد عقیدتی ...................................................................................................143
ب) اخلاق .............................................................................................................144
ج) احکام و قوانین شرعی .........................................................................................145
4. قبّالا ...................................................................................................................145
11. فرقه های یهود ....................................................................................................................151
1. سامریان .............................................................................................................153
2. فریسیان (پروشیم) ...................................................................................................154
3. صدّوقیان (صدوقیم) ..................................................................................................156
4. اسنیان ..................................................................................................................157
5. قارئون (قرائیم) .......................................................................................................158
6. دونمه ....................................................................................................................160
7. سایر فرقه ها ...........................................................................................................162
الف) حسیدیم (قرن 3-4ق.م) ........................................................................................162
ب) هرودیان (سال6 ق.م) ..........................................................................................163
ج) زلوت ها (قنائیم یا غیوران؛ حدود سال 6ق.م) ............................................................163
د) سایر مردم (در قرن اول میلادی) ............................................................................164
ه ) حسیدیم جدید (قرن 18) .......................................................................................165
و) نطورای کارتا (1935 م) .....................................................................................165
ز) صهونیسم سیاسی ...............................................................................................166
12. آموزه های دینی یهود ..........................................................................................................169
1. عقاید ...............................................................................................................169
الف) خداشناسی ....................................................................................................171
ب) جهان شناسی .................................................................................................172
ج) انسان شناسی .................................................................................................172
د) نبوت و وحی شناسی ........................................................................................173
ه) نجات شناسی ...................................................................................................174
و) آخرت شناسی .................................................................................................175
2. اخلاق ..............................................................................................................176
3. احکام ...............................................................................................................177
الف) قربانی ......................................................................................................178
ب) نماز و دعا ..................................................................................................179
ج) روزه ...........................................................................................................182
د) حج ..............................................................................................................183
ه) زکات ............................................................................................................184
و) شنبه .............................................................................................................184
ز) ختنه .............................................................................................................185
ح) طهارت و نجاست، احکام زنان .........................................................................185
ط) ذبح و گوشت های حلال .................................................................................186
ی) سایر احکام .................................................................................................187
13. تقویم، اعیاد و مراسم یهود ...............................................................................................191
1. تقویم یهود ......................................................................................................191
2. اعیاد یهود ......................................................................................................193
الف) شنبه ......................................................................................................194
ب) سه عید بزرگ حگ (حج) .............................................................................196
ج)سایر اعیاد ..................................................................................................197
3. مراسم یهود ....................................................................................................200
الف) ازدواج ...................................................................................................200
ب) طلاق .......................................................................................................201
ج) خاک سپاری و سوگواری ................................................................................202
د) جشن نکلیف دینی (برمصوا) .............................................................................203
ه) ریش و موهای شقیقه ........................................................................................204
و) تعویظ یا حرزِ در (مزوزا) .................................................................................204
ز) بازخرید نخست زاد ذکور .................................................................................205
14. اندیشه مسیحا در قوم یهود ..................................................................................................209
1. مسیحا در کتاب مقدس .........................................................................................210
الف) مسیحا قبل از جلای بابل ................................................................................210
ب) مسیحا پس از جلال بابل ...................................................................................212
جمع بندی ............................................................................................................215
2. مسیحا در تلمود ....................................................................................................216
جمع بندی .............................................................................................................220
3. مسیحا در فلسفه یهود ...............................................................................................221
جمع بندی ..............................................................................................................226
4. مسیحا در قبالا (عرفان یهود) .....................................................................................227
5. مسیحا در جنبش های اصلاحی یهود .............................................................................229
6. مسیحا در صهونیسم .................................................................................................231
