حجة الاسلام دکتر محمدحسین طاهری آکردی

بررسی تطبیقی نهاد کلیسای کاتولیک با سازمان روحانیت شیعه

سال : 1394

انتشارات : انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

موضوع : <کلیسای کاتولیک> <مقایسه نهاد کلیسای کاتولیک و سازمان روحانیت شیعه>

چیکده :

موضوع این پژوهش پاسخ به شبهه یک‌سان‌انگاری روحانیت شیعه با نهاد کلیسای کاتولیک است. برخی با یک‌سان‌انگاری این دو مجموعه، به سرنوشت واحد برای این دو نهاد حکم کرده‌اند. شباهت‌هایی جزیی میان نهاد کلیسای کاتولیک با سازمان روحانیت در شیعه، سبب گشت تا برخی این دو نهاد را یکسان بینگارند و همان اشکالات وارد بر رفتار آبای کلیسا در نهاد کلیسا، به‌ویژه در قرون‌وسطی را بر سازمان روحانیت شیعه وارد کنند و همان آینده را برای سازمان روحانیت شیعه پیش بینی نمایند. این پژوهش کوشیده است با نگاهی علمی، به بررسی ماهیت، وثاقت، جایگاه، ساختار و عملکرد این دو مجموعه بپردازد و با استفاده از منابع اصلی هریک، تفاوت‌ها و شباهت‌های آنها را استخراج کند و به شبهه یک‌سان‌انگاری پاسخ دهد.

توضیح :

نویسنده در معرفی این اثر می گوید:

جرقه این موضوع را در سخن برخی روشنفکران به ویژه عصر حاضر یافتم که معتقد بودند سازمان روحانیت شیعه مثل نهاد کلیسا است و همان عملکرد را دارد و همانطور که کلیسا و آبای آن، پس از گذشت زمانی به کنار رفتند و منزوی شدند سازمان روحانبت شیعه هم همان سرنوشت در انتظارش است پس بهتر است روحانیت شیعه خود سیاست را کنار بگذارد و طرح واتیکان کردن قم را مطرح کردند. در این زمینه تصمیم گرفتیم بحث های سیاسی را کنار بگذاریم و در یک بحث علمی به بررسی این موضوع بپردازیم و ببینیم آیا واقعا این دو نهاد مانند هم هستند یا نه؟، برای رسیدن به این هدف، این دو نهاد را در پنج محور اساسی معنا و ماهیت، وثاقت و حجیت درون دینی، جایگاه در دین خودشان، ساختار دینی و عملکردی که در تاریخ داشتند بررسی و سعی کردیم از منابع اصلی استفاده کنیم که در نهایت 5 شباهت و 20 تفاوت را شناشایی کردیم. در این تحقیق نتیجه گرفتیم که وجود چند شباهت نمی تواند منجر به سرنوشت یکسان شود. صحت مطالبی که در این رساله نوشته ام در مصاحبه های شفاهی با محققان کاتولیکی در سفرهایی که به واتیکان داشتیم به اثبات رسانده ایم.

فهرست :

مقدمه معاونت پژوهش................................................................................................................................ 13

مقدمه........................................................................................................................................................ 16

فصل اول: کلیات و مفاهیم

کلیات........................................................................................................................................................ 25

توضیح واژگان کلیدی...................................................................................................................................... 31

الف) شیعه ...................................................................................................................................... 31

ب) سازمان روحانیت ........................................................................................................................ 31

ج) کاتولیک .................................................................................................................................... 32

د) نهاد کلیسا.................................................................................................................................... 33

هـ) بررسی تطبیقی ............................................................................................................................ 34

و) ماهیت ....................................................................................................................................... 35

ز) وثاقت ........................................................................................................................................ 36

ح) جایگاه ........................................................................................................................................ 37

ط) ساختار ....................................................................................................................................... 37

ی) عملکرد ....................................................................................................................................... 39

فصل دوم: نهاد کلیسا در مسیحیت کاتولیک
(ماهیت، وثاقت، جایگاه، ساختار و عملکرد)

ماهیت، وثاقت و جایگاه نهاد کلیسای کاتولیک............................................................................................... 43

الف) کلیساشناسی کلیسای کاتولیک ............................................................................................. 43

1. معنا و ماهیت «کلیسا» ................................................................................................... 44

1-1. معنای کلیسا ...................................................................................................... 44

2-1. ماهیت کلیسا ..................................................................................................... 51

2. معنا و ماهیت «کاتولیک» ................................................................................................. 53

1-2. معنای کاتولیک .................................................................................................. 53

2-2. ماهیت کاتولیک ................................................................................................. 58

ب) حجیت و وثاقت کلیسای کاتولیک ................................................................................................. 60

ج) تاریخچه کلیسا و جایگاه آن در سنت کاتولیکی .......................................................................... 64

1. کلیسا در عصر رسولان ...................................................................................................... 64

2. کلیسا در دوران اولیه (دوران رنج و ستم) ....................................................................... 68

3. کلیسا در دوران تثبیت و رشد ....................................................................................... 72

4. جدایی کلیسای شرق و غرب ............................................................................................ 76

5. کلیسا در قرون وسطا ........................................................................................................ 78

6. کلیسا در نهضت‌های اصلاح دینی ....................................................................................... 81

1-6. اصلاح پروتستان ............................................................................................. 81

2-6. اصلاح در کلیسای ارتدکس ................................................................................ 83

3-6. اصلاح کاتولیکی ............................................................................................. 84

7. شوراهای کلیسایی ............................................................................................................. 85

8. کلیسا و رهبانیت (زهد) .......................................................................................................96

9. جایگاه کلیسا در سنت کاتولیکی ........................................................................................ 104

ساختار نهاد کلیسای کاتولیک............................................................................................................................ 106

الف) اهداف و وظایف نهاد کلیسا ....................................................................................................... 108

ب) ارکان و تشکیلات نهاد کلیسا ......................................................................................................... 112

1. ارکان نهاد کلیسا .............................................................................................................. 112

2. تشکیلات نهاد کلیسا .......................................................................................................... 114

3. نظام مالی و منابع درآمد نهاد کلیسا ............................................................................... 123

ج) سلسله مراتب روحانی در نظام کلیسایی پاپی و تاریخچه پاپ‌ها ................................................. 125

عملکرد نهاد کلیسای کاتولیک.......................................................................................................................... 158

الف) نقش نهاد کلیسا در امور سیاسی، علمی و اجتماعی ................................................................. 159

ب) نقشن نهاد کلیسا در تاسیس و تثبیت آموزه‌های دینی ................................................................ 164

1. رسمیت کتاب مقدس .................................................................................................... 165

2. آموزه الوهیت مسیح ..................................................................................................... 168

3. آموزه تثلیث .................................................................................................................... 172

4. آموزه دوطبیعتی بودن عیسی مسیح ............................................................................... 178

5. آموزه فیض و نجات (آموزه فدا) ...................................................................................... 186

6. آموزه وحی (تجسم عیسی مسیح) ................................................................................ 189

7. آموزه عصمت مریم ....................................................................................................... 192

8. آموزه عصمت پاپ ........................................................................................................ 195

جمع بندی ........................................................................................................................... 201

ج) نقش نهاد کلیسا در تاسیس و تثبیت آیین‌ها، شعایر و مراسم دینی............................................. 202

1. حذف شریعت یهودی ................................................................................................... 203

2. هفت آیین مقدس ......................................................................................................... 207

1-2. تعمید ............................................................................................................ 211

2-2. تایید (تثبیت ایمان) ....................................................................................... 213

3-2. اعتراف (توبه) .................................................................................................. 215

4-2. ازدواج (زناشویی) ............................................................................................. 217

5-2. مقامات مقدس (دست‌گذاری یا انتصاب)......................................................... 218

6-2. تدهین نهایی (روغن‌مالی بیماران) ............................................................... 221

7-2. عشای ربانی (سپاسگزاری) ............................................................................. 222

3. روزه ............................................................................................................................. 225

4. زیارت ............................................................................................................................. 227

5. اعیاد کاتولیکی ................................................................................................................ 229

6. قوانین کلیسا درباره روحانیان ....................................................................................... 232

1-6. تجرد روحانیان .............................................................................................. 232

2-6. مرد بودن روحانیان (زنان در کلیسا) .............................................................. 234

3-6. نوع لباس روحانیان ..................................................................................... 235

7. سایر موارد .................................................................................................................... 237

وضعیت کنونی کلیسای کاتولیک.................................................................................................................. 238

فصل سوم: سازمان روحانیت و حوزه‌های علمیه در شیعه
(ماهیت، وثاقت، جایگاه، ساختار و عملکرد)

ماهیت، وثاقت و جایگاه سازمان روحانیت و حوزه‌های علمیه شیعه ........................................................... 245

الف) معنا و ماهیت سازمان روحانیت و حوزه‌های علمیه ............................................................... 246

1. معنا و ماهیت «سازمان روحانیت» ................................................................................. 246

2. معنا و ماهیت «حوزه‌های علمیه» ................................................................................... 250

ب) حجیت و وثاقت سازمان روحانیت و حوزه‌های علمیه ............................................................. 253

حوزه‌های علمیه و زهدگرایی ............................................................................................................ 262

ج) تاریخچه سازمان روحانیت و حوزه‌های علمیه، و جایگاه آن در سنت شیعی............................................................ 265

1. حوزه حجاز .................................................................................................................... 267

1-1. حوزه مکه ........................................................................................................ 268

2-1. حوزه مدینه ..................................................................................................... 270

2. حوزه عراق ..................................................................................................................... 278

1-2. حوزه کوفه ...................................................................................................... 278

2-2. حوزه بصره ..................................................................................................... 280

3-2. حوزه بغداد ................................................................................................... 281

4-2. حوزه حله ...................................................................................................... 283

5-2. حوزه سامرا .................................................................................................... 285

6-2. حوزه کاظمین ............................................................................................... 287

7-2. حوزه کربلا .................................................................................................... 287

8-2. حوزه نجف ................................................................................................... 288

3. حوزه ایران ..................................................................................................................... 29

1-3. حوزه قم ........................................................................................................ 290

2-3. حوزه مشهد .................................................................................................. 295

3-3. حوزه اصفهان ............................................................................................... 298

4-3. سایر شهرهای ایران ....................................................................................... 301

4. سایر موارد ..................................................................................................................... 304

1-4. حوزه حلب .................................................................................................... 304

2-4. حوزه جبل‌عامل ............................................................................................. 305

3-4. حوزه بحرین ‌................................................................................................ 306

4-4. حوزه هندوستان ........................................................................................... 307

5-4. حوزه پاکستان .............................................................................................. 308

6-4. حوزه افغانستان‌ ............................................................................................ 309

7-4. حوزه اندلس ................................................................................................. 310

8-4. حوزه یمن ..................................................................................................... 310

9-4. حوزه آذربایجان .............................................................................................. 311

5. جمع‌بندی؛ سیر تاریخی تاسیس حوزه‌های علمیه .......................................................... 312

1-5. حوزه‌های علمیه در عصر حضور معصومان (ع) .............................................. 312

2-5. حوزه‌های علمیه در عصر غیبت و تاسیس حوزه علمیه امامیه ...................... 313

6. جایگاه حوزه در سنت شیعی .......................................................................................... 316

1-6. جایگاه حوزه‌های علمیه در عصر حضور معصوم (ع) ....................................... 317

2-6. جایگاه حوزه‌های علمیه در عصر غیبت معصوم (ع) ..................................... 320

ساختار سازمان روحانیت و حوزه‌های علمیه شیعه ....................................................................................... 321

الف) مقدمه: اهداف و وظایف سازمان روحانیت و حوزه‌های علمیه …………................. 322

1. اهداف علمی (آموزشی و پژوهشی) .......................................................... 322

2. اهداف دینی (فرهنگی، تبلیغی و تربیتی) .................................................. 324

3. اهداف اجرایی (سیاسی، مدیریتی و قضایی) .............................................. 326

ب) ارکان و تشکیلات سازمان روحانیت و حوزه‌های علمیه ....................................... 327

1. ارکان سازمان روحانیت و حوزه‌های علمیه ................................................. 328

2. تشکیلات در سازمان روحانیت و حوزه‌های علمیه ..................................... 332

3. نظام مالی و منابع درآمد سازمان روحانیت و حوزه‌های علمیه ................. 336

1-3. موقوفات و صدقات جاریه ………………............................................ 338

2-3. وجوهات شرعی‌…………………………………......................................... 340

ج) سلسله مراتب روحانی در سازمان روحانیت و حوزه‌های ...................................... 345

عملکرد سازمان روحانیت و حوزه‌های علمیه شیعه ................................................................ 351

الف) نقش سازمان روحانیت و حوزه‌های علمیه در اصلاح امور سیاسی، علمی و اجتماعی …. 352

ب) نقش سازمان روحانیت و حوزه‌های علمیه در تاسیس و تثبیت آموزه‌های دینی شیعه... 358

1. آموزه حجیت در قرآن................................................................................. 360

2. آموزه توحید .............................................................................................. 362

3. آموزه عدل ................................................................................................ 364

4. آموزه بدا ................................................................................................... 367

5. آموزه وحی (کلام الهی) ............................................................................. 368

6. آموزه نبوت و امامت ................................................................................. 369

7. آموزه عصمت…….......................................................................................... 370

8. آموزه شفاعت .............................................................................................. 371

9. آموزه تقیه………………….................................................................................. 372

10. آموزه رجعت………………............................................................................... 373

11. آموزه مهدویت و انتظار ........................................................................... 375

12. آموزه ولایت فقیه .................................................................................... 377

ج) نقش سازمان روحانیت و حوزه‌های علمیه در تاسیس و تثبیت آیین‌ها، شعایر و مراسم دینی ............. 383

1. شریعت گرایی ............................................................................................ 384

2. نماز ........................................................................................................ 386

3. روزه ......................................................................................................... 387

4. خمس و زکات ......................................................................................... 388

5. حج .......................................................................................................... 389

6. جهاد ........................................................................................................ 390

7. امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر .......................................................................... 391

8. تولا و تبرا .................................................................................................. 392

1-8. عزاداری .................................................................................... 393

2-8. زیارت و توسل ........................................................................... 394

3-8. بزرگداشت اعیاد اسلامی ........................................................... 395

4-8. برگزاری مراسم دعا و نیایش ...................................................... 396

9. قوانین سازمان روحانیت و حوزه‌‌های علمیه درباره روحانیان .................... 397

1-9. تاهل روحانیان ‌.......................................................................... 398

2-9. مرد یا زن بودن روحانیان ......................................................... 398

3-9. نوع لباس روحانیان ................................................................... 399

4-9. زیّ طلبگی در روحانیان .............................................................. 401

10. سایر موارد ............................................................................................... 401

وضعیت کنونی سازمان روحانیت و حوزه‌های علمیه شیعه .................................................. 403

فصل چهارم: بررسی تطبیقی سازمان روحانیت در شیعه با نهاد کلیسا در مسیحیت کاتولیک

شباهت‌ها و تفاوت‌ها میان نهاد کلیسای کاتولیک و سازمان روحانیت .................................. 409

الف) شباهت‌های نهاد کلیسا و سازمان روحانیت ..................................................... 409

1. شباهت در ماهیت ..................................................................................... 410

2. شباهت در وثاقت ..................................................................................... 413

3. شباهت در جایگاه ..................................................................................... 416

4. شباهت در ساختار ..................................................................................... 419

5. شباهت در عملکرد .................................................................................... 421

نتیجه……………................................................................................................. 424

ب) تفاوت‌‌های نهاد کلیسا و سازمان روحانیت ......................................................... 425

1. تفاوت در ماهیت ...................................................................................... 425

2. تفاوت در وثاقت ...................................................................................... 428

3. تفاوت در جایگاه ........................................................................................ 431

4. تفاوت در ساختار ...................................................................................... 434

5. تفاوت در عملکرد ..................................................................................... 439

6. سایر موارد ................................................................................................ 445

نتیجه……………….............................................................................................. 458

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری ......................................................................................................... 460

شباهت‌ها .................................................................................................................. 468

‌ تفاوت‌ها................................................................................................................................. 469

منابع..................................................................................................................................... 475

انگلیسی..................................................................................................................... 490

نمایه‌ها..................................................................................................................................... 495

دانلود

بررسی تطبیقی نهاد کلیسای کاتولیک با سازمان روحانیت شیعه

بررسی تطبیقی نهاد کلیسای کاتولیک با سازمان روحانیت شیعه

سایت رسمی

Whoops, looks like something went wrong.

(1/1) ErrorException

(1/1) ErrorException file_put_contents(): Only 0 of 205 bytes written, possibly out of free disk space
in Filesystem.php (line 122)
at HandleExceptions->handleError(2, 'file_put_contents(): Only 0 of 205 bytes written, possibly out of free disk space', '/home3/akerdico/Core/vendor/laravel/framework/src/Illuminate/Filesystem/Filesystem.php', 122, array('path' => '/home3/akerdico/Core/storage/framework/sessions/sm9d1ZwkW5ZZnXnwIY1rvL3qLgPAvb6voTefUupc', 'contents' => 'a:4:{s:6:"_token";s:40:"puLcULt09bLdazMMZsZL8fDsNNjtw97IXQlo5P33";s:4:"lang";s:2:"fa";s:9:"_previous";a:1:{s:3:"url";s:27:"https://akerdi.ir/fa/book/5";}s:6:"_flash";a:2:{s:3:"old";a:0:{}s:3:"new";a:0:{}}}', 'lock' => true))
at file_put_contents('/home3/akerdico/Core/storage/framework/sessions/sm9d1ZwkW5ZZnXnwIY1rvL3qLgPAvb6voTefUupc', 'a:4:{s:6:"_token";s:40:"puLcULt09bLdazMMZsZL8fDsNNjtw97IXQlo5P33";s:4:"lang";s:2:"fa";s:9:"_previous";a:1:{s:3:"url";s:27:"https://akerdi.ir/fa/book/5";}s:6:"_flash";a:2:{s:3:"old";a:0:{}s:3:"new";a:0:{}}}', 2)in Filesystem.php (line 122)
at Filesystem->put('/home3/akerdico/Core/storage/framework/sessions/sm9d1ZwkW5ZZnXnwIY1rvL3qLgPAvb6voTefUupc', 'a:4:{s:6:"_token";s:40:"puLcULt09bLdazMMZsZL8fDsNNjtw97IXQlo5P33";s:4:"lang";s:2:"fa";s:9:"_previous";a:1:{s:3:"url";s:27:"https://akerdi.ir/fa/book/5";}s:6:"_flash";a:2:{s:3:"old";a:0:{}s:3:"new";a:0:{}}}', true)in FileSessionHandler.php (line 83)
at FileSessionHandler->write('sm9d1ZwkW5ZZnXnwIY1rvL3qLgPAvb6voTefUupc', 'a:4:{s:6:"_token";s:40:"puLcULt09bLdazMMZsZL8fDsNNjtw97IXQlo5P33";s:4:"lang";s:2:"fa";s:9:"_previous";a:1:{s:3:"url";s:27:"https://akerdi.ir/fa/book/5";}s:6:"_flash";a:2:{s:3:"old";a:0:{}s:3:"new";a:0:{}}}')in Store.php (line 128)
at Store->save()in StartSession.php (line 88)
at StartSession->terminate(object(Request), object(Response))in Kernel.php (line 216)
at Kernel->terminateMiddleware(object(Request), object(Response))in Kernel.php (line 187)
at Kernel->terminate(object(Request), object(Response))in index.php (line 60)